Το Θεωρητικό - Ιδεολογικό Πλαίσιο

Το Κ.Ψ.Υ. Ρεθύμνου είναι μια ανοιχτή κοινωνική και κοινοτική υπηρεσία ψυχικής υγείας του Ε.Σ.Υ. Οι υπηρεσίες του προσφέρονται δωρεάν και είναι όσο το δυνατόν κοντά στο τόπο κατοικίας και εργασίας του εξυπηρετούμενου, έτσι ώστε ο εξυπηρετούμενος που δέχεται τις υπηρεσίες να παραμένει ενεργός πολίτης χωρίς να υφίσταται κοινωνικούς αποκλεισμούς και στιγματισμό της ζωής του.

Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης δίδεται έμφαση στο πάσχον υποκείμενο με ότι συνιστώσες περιλαμβάνει και όχι στα επιμέρους συμπτώματα που μπορεί να αποπροσανατολίσουν την συνολική παρέμβαση – υποστήριξη. Η διαγνωστική διαδικασία είναι χρήσιμη στο βαθμό που δεν αντικειμενοποιεί και δεν αποπροσωποποιεί το άτομο. Η ταξινομητική σκέψη είναι μια περιοριστική συνθήκη.

Τα Άσυλα είναι χώροι ιδρυματισμού, περιθωριοποίησης, κοινωνικού αποκλεισμού, στιγματισμού και αντιθεραπευτικότητας. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση συνίσταται στην κατάργηση όλων των Ασύλων αλλά και στην αλλαγή της κοινωνικής στάσης απέναντι στη ψυχική νόσο. Ακόμη αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, για τις οικογένειες, για την κοινωνία και για τους ίδιους τους ψυχικά πάσχοντες. Ο εργασιακός ρόλος των επαγγελματιών ψυχικής υγείας γίνεται περισσότερο θεραπευτικός, οι οικογένειες παίρνουν μεγαλύτερη ευθύνη στην ψυχιατρική φροντίδα και διεκδικούν στήριξη, η κοινωνία ευαισθητοποιείται περισσότερο αποδέχεται την διαφορετικότητα και τέλος ο ψυχικά πάσχων ενεργοποιείται περισσότερο, συμμετέχει σ’ όποιες θεραπείες και εκφράζει τα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά του δικαιώματα. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση διαμορφώνει μια νέα κουλτούρα στην ψυχιατρική, μια νέα αντίληψη και ελπίδα στην κοινωνία.

Η βία και ο αποκλεισμός είναι η βάση στην οποία εδραιώνεται οποιαδήποτε σχέση στη σύγχρονη κοινωνία. Οι ειδικοί τις περισσότερες των περιπτώσεων συντάσσονται και εντάσσονται στην παραπάνω λογική. Η ουσία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης ευρίσκεται στην ανατροπή αυτής της λογικής και στην αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας για τον ειδικό ψυχίατρο ή λειτουργό της ψυχικής υγείας που είναι η επανεύρεση της αμοιβαιότητας με τους ασθενείς, η αποδοχή της διαμαρτυρίας τους, η διαπραγμάτευση, η διαλεκτικότητα στη σχέση ιατρού-ασθενούς. Ακόμη η ενσυναίσθηση αποτελεί πηγή δημιουργικής θεραπείας και δημοκρατικής ψυχιατρικής.
Η διαλεκτική διαδικασία είναι ο άξονας της δουλειάς μας για να προκύψουν εναλλακτικές λύσεις και θεραπευτικές προτάσεις. Ο εξυπηρετούμενος αντιμετωπίζεται ως πάσχον αντικείμενο με όλες τις συνιστώσες του αιτήματός του. Δηλαδή τις ιατρικές-ψυχιατρικές του ανάγκες, τις αποκαταστασιακές του ανάγκες, τις οικογενειακές του ανάγκες και τις κοινωνικές-εργασιακές του ανάγκες. Ολόκληρο αυτό το πλέγμα αναγκών προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε με σεβασμό, εχεμύθεια και επιμονή.

Οποιαδήποτε προσέγγιση και παρέμβαση διέπεται με την διεπιστημονική σκέψη. Κάθε επάγγελμα ψυχικής υγείας συμπληρώνει το άλλο και δημιουργείται έτσι η θεραπευτική ομάδα ακρογωνιαίος λίθος της δουλειάς μας. Η θεραπευτική ομάδα προτάσσεται έναντι της όποιας εξατομικευμένης μονάδας όση ικανότητα και δεξιότητα και αν διαθέτει. Έτσι η θεραπευτική ομάδα ταυτίζεται με την υπηρεσία ψυχικής υγείας και ο εξυπηρετούμενος απολαμβάνει μίας συλλογικής και συνολικής θεραπευτικής διαδικασίας. Η ιατροκεντρικότητα αποτελεί σημείο κριτικής στην λειτουργία του Κ.Ψ.Υ. Ρεθύμνου.

Η ιδεολογικοποίηση και η πολιτικοποίηση της ψυχιατρικής είναι δεδομένη. Επίσης δεδομένη είναι η κρίση της κυρίαρχης ψυχιατρικής. Σήμερα οι νέες δομές ψυχικής υγείας της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, τα Κ.Ψ.Υ. ιδιαίτερα, αλλάζουν το τοπίο. Ενίσταται στις αντι-θεραπευτικές μεθόδους, στους καταπιεστικούς μηχανισμούς, στην περιθωριοποίηση, κοινωνικούς αποκλεισμούς, και στις μονομερείς πρακτικές.
Η ψυχιατρική του σήμερα ασχολείται με υποκείμενα και όχι με αντικείμενα, αντιμετωπίζει ανθρώπινες υπάρξεις και θεραπευτικές διαδικασίες. Θεραπευτική διαδικασία σημαίνει επιστροφή στην πάσχουσα ύπαρξη, επιστροφή στην κοινότητα, επιστροφή στην εργασία, στις σχέσεις, στα δικαιώματα, στην διαλεκτικότητα των αντιφάσεων και των συγκρούσεων.

Πίσω